Maístjarnan (Seinasti apríl) - Ljóð eftir Laxness

Ó hve létt er þitt skóhljóð
ó hve leingi ég beið þín,
það er vorhret á glugga,
napur vindur sem hvín,
en ég veit eina stjörnu,
eina stjörnu sem skín,
og nú loks ertu komin,
þú ert komin til mín.

Það eru erfiðir tímar,
það er atvinnuþref,
ég hef ekkert að bjóða,
ekki ögn sem ég gef,
nema von mína og líf mitt
hvort ég vaki eða sef,
þetta eitt sem þú gafst mér
það er alt sem ég hef.

En í kvöld lýkur vetri
sérhvers vinnandi manns,
og á morgun skín maísól,
það er maísólin hans,
það er maísólin okkar,
okkar einíngarbands,
fyrir þér ber ég fána
þessa framtíðarlands.

Maríukvæði - Ljóð eftir Laxness

Hjálpa þú mér helg og væn, 
himnamóðirin bjarta: 
legðu mína bljúgu bæn 
barninu þínu að hjarta. 
Þá munu ávalt grösin græn 
í garðinum skarta, 
í garðinum mínum skarta. 

Bænheit rödd mín biður þín, 
blessuð meðal fljóða; 
vertu æ uns ævin dvín 
inntak minna ljóða; 
móðir guðs sé móðir mín 
og móðir þjóða, 
móðir allra þjóða. 

Kenn mér að fara í för þín ein, 
fram að himnaborðum, 
leiddu þennan litla svein, 
líkt og son þinn forðum. 
Líkt og Krists sé heyrn mín hrein 
að hlýða orðum, 
hlýða þínum orðum.

Únglíngurinn í skóginum - Ljóð eftir Laxness

Mig dreymdi ég geingi útí skóg einsog í fyrra þegar ég gekk útí skóg með stöllu minni; og stóð ein í rjóðrinu við lækinn. 

Og þá kemur únglíngurinn í skóginum með úngan teinúng í hendi, klæddur skikkju ofinni úr laufum. 

Og hann hleypur frammá bakkann, lýtur niðrað læknum, eys upp vatni í lófa sér, þeytir á loft og seigir:



(Hann: )



Eia!

Eia perlur! Eia gimsteinar!

Eia leikur

leikur í sólskini

útí skógi!

Hvert fór skógurinn,

kysti animónur og hló,

animónur og animónur

og fór að gráta?

Táta,

kondu táta,

kondu litla nótintáta

að kyssa pótintáta

útí skógi!



(Hún: )



Svei attan.



(Hann: )



Títa,

litla grýta,

liljan hvíta,

mýrispýta,

lindargullið og eldflugan mín,

hér kem ég að sjá þig, sjá þig,

Máni frá Skáni

kominn af Spáni

til að sjá þig,

spámáni frá Skáni

skámáni frá Spáni

frá Skámánaspáni

og á þig, á þig – 



(Hún: )



Aldrei skaltu fá mig!



(Hann: )



Ó ég veit alt um þig

alt hvað þú ert lítil

lítil og skrítin,

því ég er Safír

frá Sahara í Aharabíu

Saba í Abaríu

og veit alt, Abari frá Sabarí

Saraba í Arabíu

og veit altaltaltaltaltaltalt

Alt



(Hún: )



Þú veist ekki eitt, ert ekki neitt.



Hann laut yfir lindina, las það sem speglast í gárunum.



Og degi tók að halla

og dagur tók að hljóðna,

eólan dúrar,

aftanskin í lundi.



Meðan kliður dagsins

í kveldsins friði

eyddist

og niður lagsins

í eldsins iði

deyddist

rétti hann mér höndina, benti til sólar og saung:



Eia ég er skógurinn

skógurinn sjálfur:

Morgunskógurinn drifinn dögg

demantalandið;

ég er miðdegisskógurin,

málþrastarharpan;

kvakandi kvöldskógurinn

rökkurviðurinn

reifður hvítum þokum;

grænklæddur gaukmánuður

guðlausra jarðdrauma,

himneskur losti

heiðinnar moldar.

Og skepnan öll drekkur sig drukkna undir mínum laufum.



Ég er hundraðlitur haustskógarsinfónninn

og sjá, blöð mín falla,

þau falla til jarðar

og deyja

troðin stígvélum fuglarans.

Og haukarnir setjast á hvítar greinar.

Og hundar galdramannsins snuðra í föllnum laufhaddi mínum.



Þá þótti mér ég fara að gráta og þá vaknaði ég.

Ritverk Halldórs

Skáldsögur

1919 - Barn náttúrunnar

1924 - Undir Helgahnúk

1927 - Vefarinn mikli frá Kasmír

1931-32 - Salka Valka

1934-35 - Sjálfstætt fólk

1937-40 - Heimsljós

1943-46 - Íslandsklukkan

1948 - Atómstöðin

1952 - Gerpla

1957 - Brekkukotsannáll

1960 - Paradísarheimt

1968 - Kristnihald undir Jökli

1970 - Innansveitarkronika

1972 - Guðsgjafarþula

Smásögur

1923 - Nokkrar sögur

1933 - Ungfrúin góða og húsið

1933 - Fótatak manna

1935 - Þórður gamli halti

1942 - Sjö töframenn

1954 - Þættir (Fótatak manna, Þórður gamli halti, Sjö töframenn)

1965 - Sjöstafakverið

Leikrit

1934 - Straumrof

1950 - Snæfríður Íslandssól (Upp úr Íslandsklukkunni)

1954 - Silfurtúnglið

1961 - Strompleikurinn

1962 - Prjónastofan Sólin

1966 - Dúfnaveislan 

1970 - Úa (upp úr Kristnihaldi undir Jökli)

1972 - Norðanstúlkan (Upp úr Atómsstöðinni)

Kvikmyndir eftir bókum Halldórs

1954 - Salka Valka

1972 - Brekkukotsannáll

1981 - Paradísarheimt

1984 - Atómstöðin

1989 - Kristnihald undir Jökli

1999 - Ungfrúin góða og húsið

Ljóð

1930 - Kvæðakver

Ritgerðir og greinar

1925 - Kaþólsk viðhorf

1929 - Alþýðubókin

1937 - Dagleið á fjöllum

1942 - Vettvángur dagsins

1946 - Sjálfsagðir hlutir

1950 - Reisubókarkorn

1955 - Dagur í senn

1959 - Gjörninabók

1963 - Skáldatími

1965 - Upphaf mannúðarstefnu

1967 - Íslendíngaspjall

1969 - Vínlandspúnktar

1971 - Yfirskygðir staðir

1974 - Þjóðhátíðarrolla

1977 - Seiseijú, mikil ósköp

1981 - Við heygarðshornið

1984 - Og árin líða

1986 - Af menningarástandi

Ferðasögur

1933 - Í Austurvegi

1938 - Gerska æfintýrið

Minningasögur

1952 - Heiman eg fór

1975 - Í túninu heima

1976 - Úngur eg var

1978 - Sjömeistarasagan

1980 Grikklandsárið

1987 - Dagar hjá múnkum

Halldór Laxness: Sagan bakvið manninn

Halldór var fæddur 23. apríl 1902 og dó 8. febrúar 1998, þá 96 ára gamall. Hann var íslenskur rithöfundur og skáld og er jafnframt eini Íslendingurinn sem hefur hlotið Nóbelsverðlauninn í bókmenntum. Þetta gerði hann árið 1955. Hann giftist tvisvar og átti fjögur börn. Foreldrar hans, Sigríður Halldórsdóttir og Guðjón Helgason, bjuggu með hann í Reykjavík fyrstu þrjú árin í lífi hans en fluttu síðan með hann að Laxnesi í Mosfellssveit.  Halldór var elstur þriggja systkina og jafnframt eini strákurinn. Systur hans voru Sigríður og Helga. Þau bjuggu öll ásamt foreldrum sínum á Laxnesi.

Þegar Halldór var ungur ferðaðist hann mikið. Hann var m.a. í klaustri í Lúxemborg á árunum 1922-1923 og tók hann þar upp Kaþólska trú. 6. Janúar 1923 var hann skírður og fermdur til þeirrar trúar. Auk þess að dvelja í Lúxemborg dvaldi Halldór einnig í Vesturheimi, en hann var þar frá árinu 1927 til 1929.